31.8.07

Sister Fidelma

Librat me krime, apo te verdhe, jane jo gjithmone te mire. Ose une, ndoshta, jam shume konservative ne shijen time per to. Ndoshta, kam lexuar me shume se c'duhet nga Agatha Kristi. Vitet e fundit ne trend eshte suedezi Henning Mankell. Nuk me terheq. Por, para tre viteve zbulova rastesisht Peter Tremayne dhe heroinen e librave te tij: Sister Fidelma. Me pelqeu tek Tremayne fakti qe, ne kundershtim nga tradita, nuk zgjedh nje hero por nje heroine. Me pelqen tek Tremayne fakti qe historite e tij zhvillohen ne Irlanden e shekulli te 7 AD. Me pelqen sepse nuk eshte vetem krimi por edhe histori, kulture. Me pelqen sepse krimet qe zbulon Fidelma kane nje kontekst historik dhe jane rezult i intrigave qe shoqerojne kete kontekst historik. Me pelqen sepse sjell nje figure femre, qe edhe pse jeton ne shekullin e 7AD, te lejon te identifikohesh me te. Me pelqen qe Peter Tremayne ne realitet quhet Peter Berresford Ellis dhe eshte studies i historise kelte. Me pelqen qe, ne rrugen e Eco's, ai perpiqet te na beje familjare me nje epoke qe, perndryshe, ka vdekur dhe kujtimet e se ciles i rivizitojme muzeumeve. Libri, i shkruajtur thjesht, fale kontekstit te tij te vecante historik, te heq mundesine qe te parashikosh se kush eshte fajtori. Edhe pasi ke lexuar disa seri te sister Fidelmes, dhe kujton se tani ka ardhur momenti qe ti ja ke marre pak doren historise dhe intrigave, dhe me siguri do e gjesh fajtorin, ti humbet. Fajtorin e gjen vetem Sister Fidelma.