32. Kur natyra te ve sterkembshin dhe bie me hunde
Ka edhe nje menyre tjeter se si ta njohesh veten. Femijet. Ne jetojme me tutje nepermjet femijeve, thuhet. Keshtu them edhe une. Tek secili prej dy femijeve te mi eshte mbjelle nje gjysem e imja. Gjysem qe do te pergjysmohet tek femijet e tyre. Do pergjysmohet me tej, nje brez me pas. E keshtu me radhe. E, mbas disa brezash do kene ngelur vetem ca gjene prej meje, dicka afer hicit. Por, ndoshta edhe hic. Pikerisht, kur te vije hici, do jete shuar edhe cdo gjurme e mundshme e imja. Sikur nuk kam ekzistuar kurre. Nuk do kete me as memorie historike - kjo, ne te vertete, vdes e para; qe me brezin e niperve dhe mbesave - e as memorie gjenetike. Vetem kockat e mia, nese nuk do jem djegur. Qe mbase i gjejne dikur arkeologet apo gjeologet, apo paleontologet; qe do i pastrojne, rregullojne, vene nga nje numer. Ndoshta me vene edhe nje emer te ri (Lucy???). Dhe nese kam fat, m'e bluajne kockat e vdekura e te dermuara nga pesha e dheut e kohes, me nxjerrin ADNne dhe pastaj me klonojne perseri; duke me rikthyer ne jete. Por, kjo eshte nje mundesi fare-fare-fare e pamundshme, e paperfillshme - si hici. Pra, hic.
Dhe ja qendroj para femijeve dhe filloj bej inspektimin e tipareve te dukshme te miat qe mund te jene ringjallur tek ta. Ne te vertete, asgje e dukshme e imja nuk duket e dukshme te ta. Ndoshta vetem forma e vesheve - po, kush interesohet per to? Do kene karakterin tend, - thote Mr. T. - Vetem durim, sa te rriten dhe pak dhe e sheh. I kujtoj, qe karakteri nuk eshte tipar i sigurt dhe aspak jo vetem gjenik, dhe ju rikthehem perpjekjeve te mia vetezbuluese qe prodhojne me shume konfuzion. E keshilloj te voglin te nxjerr gjuhen dhe te perpiqet ta bej nje tub, duke perkulur anet e gjuhes drejt mezit te gjuhes. Pa problem, - thote duke qeshur ai dhe, tak, ben nje hulluk gjuhe. Edhe kete tipar, nuk e ka prej meje.
Fakti qe asgje e dukshme e imja nuk duket tek ta nuk eshte kaq e vetekuptueshme. Bile, nuk eshte fare e vetekuptueshme. Sepse, sipas gjenetikes klasike, kryqezimi midis nje pellazgeje me tipare dominante flokesh te zinj dhe nje prusiani dikur bjond, duhet te japi nje halbaner* me floke te zeza. Po, im bir qe qendron perpara meje dhe hargaliset vesh me vesh me konfuzionet e mia gjenetike, eshte bjond. Dhe, me besoni, konfuzioni nuk eshte vetem i imi: eshte edhe i yni. Qe halbanerat tane do kishin floke te zinj, ka qene i vetmi fakt i padiskutueshem. Ne te gjitha enderrat tona, gjate koherave misterioze-dritheruese te pritjes, femijet na shfaqeshin me kombinime tiparesh te ndryshueshme nga enderra ne enderr; por, ama, gjithmone me floke te zeza.
Konfuzioni eshte edhe i tyre. Ecen ne rruge, takon miq, te shohin femijen, pyesin qe te binden qe eshte i joti, dhe pasi sigurohen qe eshte keshtu, drejtojne gjithmone ate pyetjen-eksklamacion, se ciles nuk i shpeton dot: Ua, po ky qenka bjond?! Tamam. Dhe, une jam nena; keshtu qe nuk ka vend per keqkuptime.
Por, ka edhe me keq. Si tani me kujtohet momenti kur ime bije doli ne boten e thate; e trembur, me qarje frike dhe dyshimi. E vune ne gjoksin tim, e thithi. U qetesua. E qetesoi era ime, shija e embel e qumeshtit. Erdhi mamija dhe na beri fotografine tone te pare. Pastaj e moren te voglen per ta kontrolluar per shendetin, per gjenet. E ndersa une prisja rikthimin e saj, mamija vjen dhe sjell foton tone te pare. Une, e lodhur por e lumtur. Ajo, e vogel. Per here te pashe pashe fytyren e saj, tiparet e saj. Floket e zeze. Syte ... Zot i madh - bertita. Ky nuk eshte femija im, ky eshte femija i ndonje kinezeje.
Por, mamite dhe im shoq, prezent ne lindje, me garantuan qe ky bebe eshte femija im dhe jo ai i komshijes kineze. Dhe, ma sjellin vajzen per te me bindur. E veshur, ngrohte, ka hapur syte e ben sikur na sheh me vemendje. Syte e saj - kineze. E pamundur. Lancoj nje kerkim gjenealogjik ne te dy familjet; por jo, kinezet nuk kishin qarkulluar neper gjenet tona; te pakten per aq sa lejon memorja historike, jo.
Nuk e shpjegoj dot. Ndihem e pafuqishme. Nuk me ndihmon dot asgje. Mijerat e faqeve te studiuara e analizuar. Gjenet e klonuar. Referatet dhe leksionet mbi gjenet. Bile as koleget e mi, nuk me ndihmojne dot. I marr te dy femijet dhe shkoj tek kolegu M., profesor, dhe i kerkoj te me shpjegoje cudine, pallogjiken, deshtimin e rregullave. Vetem qesh dhe me thote; nuk eshte kaq e thjeshte natyra, nuk eshte kaq e thjeshte. Nuk ka vetem gjenetike. Ka edhe epigjenetike. Faktore mbigjenike qe nganjehere e kthejne rroten ne drejtime te ndryshme nga ato te parashikuarat. Faktore qe prodhojne te paparashikuarat. Halbaner bionde dhe kineze.
Dhe keshtu, eci e dorezuar perpara natyres, akoma me e paqarte per veteveten, dhe mundohem te bej ate qe eshte e mundur: Ju gezohem femijeve.
*halbaner eshte nje loje fjalesh ne gjermanisht: halb=gjysem, albaner=shqiptar
32. Pyetje qe, megjithate, s'me le rehat
Ne se do ua merrja femijeve te mi ate gjysem gjenesh qe eshte e imja; e pra, ne se do ua merrja dhe do i bashkoja prape keto dy gjysma ne nje: a do me jepnin perseri mua?
