23.3.08

Jeta e padukshme e qenieve te vogla


24. 5 akte pa Bolero

Trupi i tyre eshte 1-6mm i gjate; femra pak me e madhe se sa mashkulli. Jane te vogla, shume te vogla dhe nuk i veme re kur vijne. I veme re, megjithate, kur papritur frutat e bukura ne mengjes, ne dreke fillojne te bien ere kalbesire. Perreth frutave dhjetera miza te vogla qe fluturojne pa bere zhurme. Askush nuk interesohet per to. Per njeriun ato jane thjeshte miza te bezdisshme, te neveritshme qe i shnderrojne frutat ne masa te lageshta. Por, ato kane nje emer, nje identitet. Quhen drosophila.

Zoti dhe zonja drosophila takohen tek frutat. Nuk dihet nese ne shtepite tona vijne me frutat, ne forme larvash apo vezesh te depozituara, apo nese eshte era e frutave brenda shtepive tona qe i terheq e na i ben mysafire te paftuar. Por, drosophilat i duan ererat alkoholike te frutave sepse ato i sjellin tek ushqimi i tyre - frutat, te cilat i shijojne me aparatin e tyre thithes; nje lloj ventuze e vogel e padukshme per syrin tone. Uria e mpreh perceptimin e eres se frutit ne nivel molekulash; fruti e ngop urine brenda nje kohe qe zgjat minuta te tera. Kur uria eshte shuar, perceptimi i ererave ndryshon. Era e frutit nuk eshte me prioritet. Zonja drosophila mpreh perceptimin per zotin drosophil, zoti drosophil per zonjen drosophila. Dhe kur gjejne njeri-tjetrin fillojne historine e tyre te thjeshte prej 5 aktesh.

Akti i pare

Kur zonja drosophila ndjen prane saj eren e zotit drosophil, ajo peson nje lloj tulatje. Nje tulatje qe zoti drosophil e mirekupton si ftese. Zoti drosophil e pranon ftesen me nje akt te thjeshte: ai vendoset ne te djathte te saj, paksa mbrapa dhe pret. Kjo eshte nje distance e mjaftueshme per ta ndjere eren e njeri-tjetrit, per ta kontrolluar trashegimine gjenetike te njeri-tjetrit; aftesine mbijetesuese. Ky moment heshtjeje dhe ngrirjere eshte moment konstatimi dhe krahasimi. Perreth tyre ecin, fluturojne zonja dhe zoterinj te tjere; te gjithe te ngopur me ushqim dhe ne kerkim te aktit te tyre te pare.

Akti i dyte

Zonja fillon ben disa hapa perpara dhe, me kete veprim i ben nje ftese zyrtare zotit drosophil perkarshi. Zoti drosophil pranon ftesen dhe fillon ta ndjeki nga prapa. Zonja drosophila ben disa hapa me tutje mbi indet e grisura te frutit eremire, ben nje pushim te vogel si per t’u siguruar se ftesa e saj eshte pranuar, dhe vazhdon perseri perpara. Zoti drosophil e ndjek nga pas me kembengulje. Te dy vazhdojne te testojne kembenguljen e njeri-tjetrit derisa binden se ka ardhur koha per te kaluar ne nje faze me intime komunikimi.

Akti i trete

Zoti drosophil merr vendimin e rendesishem. I del zonjes se tij me krah dhe i kendon nje kenge. Me njerin nga krahet e tij. E vibron me nje fuqi dhe me nje frekuence marramandese. Kjo eshte kenga e tij e dashurise per te. Nje kenge dashurie gjate se ciles me mijera molekula dashurie te trupit tij shperndahen ne rrathe pa fund, ne rrathe qe arrijne deri tek zonja dhe e mbulojne, e pushtojne dhe e bindin per zgjedhjen e mire te saj.

Akti i katert

Zonja drosophila rifillon te eci perseri. Zoti drosophil, merr fryme thelle dhe rimerr ndjekjen. Ajo pak me ngadale se me pare, ai me shpejt se me pare. Distancat shkurtohen. Zoti drosophil a arrin trupin e zonjes se perzgjedhur dhe e perkedhel fundin e tij me ventuze. Zonja i largohet. Zoti drosophil eshte i vendosur. Ai i vrapon nga pas dhe e lepin. Ajo iken me deshiren qe ai ta arrije perseri, ai e le qe ajo t’i iki qe t’i tregoje se ai eshte i vendosur per ta ndjekur deri ne fund.

Akti i peste

Zonja ndalon. Zoti drosophil kupton. Vendoset mbi te dhe e penetron. Ajo nuk leviz me, nuk pipetin. Per dhjete minuta te gjata ata jane te fiksuar ne menyre te pandashme. Dhjete minuta ne jeten prej vetem 50-60 ditesh. Kohe gjate se ciles me mijera sperma arrijne te depozitohen ne nje vend special ne organin riprodhues te zonjes, nga ku ato fekondojne vezet qe kerkojne te dalin jashte. Nje sperme e gjate sa trupi i drosophiles hyn brenda nje veze te gjate 0.5mm, e fekondon dhe i jep jete, mbas nente ditesh, nje drosohphile te re, qe dikur do behet zoti apo zonja drosophila e se ardhmes, qe pasi te jete ngopur me frutin afrodiziak, do kerkoje partnerin apo partneren me te cilen apo cilin do filloje historine me 5 akte.

25. Farefise

Drosophila melanogaster
Drosophila simulans
Drosophila funebris
Drosophila busckii
Drosophila immigrans
Drosophila hydei
Drosophila replata
Drosophila subobscura
Drosophila limbata
Drosophila suzuki

26. Jeta e interpretuar

Bleu pinceta nr.5. Hodhi nje pike vaj mbi nje leter zumpara, e vuri nen binokular, fokusoi veshtrimin mbi lente dhe filloi t’i mprihte majat e pincetes. Duhet te jene shume te holla, fine ne menyre qe ta diseksionojne organin shume mire; pa e vrare, pa e gricur – i kishte thene ai. I mprehu me kujdes, i beri simetrike; pastaj mori nje lecke te bute; fshiu vajin dhe gjurmet e metalit te bluajtur. Preku me majen e gishtit lehtaz majat e pincetes; ishin shume te mprehta. Beri te njejten gje me pinceten e dyte. E kenaqur me rezultatin, nxori nga tubi i mizave nje mashkull drosophile melanogaster. Trupi i verdhe, syte e kuq. I vene ne gjume me dioksid karboni. E vuri mbi siperfaqen e binokularit dhe ja shtypi me pincete kraharorin. Tani nuk jetonte me. Rifokusoi binokularin. Me doren e majte fiksoi barkun e trupit pa jete midis pincetes; pa e shtypur shume, vetem pak sa per ta fiksuar. Me pinceten e dores se djathte gjeti fundin e trupit, nje pllakez te zeze te vogel. E futi pllakezen midis majave te pincetes, e fiksoi dhe terhoqi me shpejtesi e pak force doren. Testikujt dolen te plote, te paprishur perjashta. Dy testikuj te perdredhur, ne forma estetike spirale, te bardhe. Nga drita e binokularit mund te dalloheshin tufat e gjata te spermave ndricuese. I fiksoi me paraformaldehid, i lau, i futi ne glycerol; i la te zhyteshin ne te, te ngopeshin me te e te beheshin me te shkelqyeshem. I vuri mbi objektiv xhami, i sistemoi me kujdes brenda nje pike glycerol dhe siper vuri nje xham tjeter. Ashtu mund t’i ruante per vite te tere. I futi ne nje mikroskop te fuqishem dhe i fotografoi. Fotografine e kaloi ne kompjuter dhe e pastroi ne photoshop. Pastaj filloi ta ngjyroste, me ngjyra te ndezura; te ndezura si vete jeta e shpejte, e rrembyer, aktive, e rrezikshme e drosophiles. Fashikujt e spermes i beri te erret si misteri. E perpunoi, e ripunoi. Pastaj e coi ne fotostudio dhe e printoi 2m te gjate dhe 70cm te gjere ne alumin. E madhe, ekspresive; e pamundur per ta injoruar. E vari ne murin e dhomes se pritjes dhe e shijoi per nje kohe te gjate. Qeshi. Qeshi prape. Pastaj, hapi kompjuterin. Gjeti kopjen e fotografise, e zvogeloi dhe e beri koken-imazh te bllogut. Nje bllog per jeten e padukshme; e parendesishme.