Shija e hidhur e alkolit

E. eshte 40 vjec. E gjate, me floke te zeze dhe me nje fytyre akoma te paprishur nga veshtiresite e jetes. Ka dy femije, 17 dhe 14 vjec, djale dhe vajze. Ka edhe burrin, A., te cilin e ka marre me dashuri, shume vite me pare, kur ishte nje i ri i qeshur, elegant dhe jeten e merrte me humor. E. punon ne nje dyqan veshmbathjesh te cilit i paguan qirane. Me fitimet e dyqanit paguan shkollat e femijeve, paguan kestin e apartamentit te ri, paguan te gjitha shpenzimet e jetes se perditshme per nje familje me 4 fryme, paguan rruget per ne Itali ku ble mallin, qe gjithashtu e paguan ajo. Paguan alkolin e atij. Nganjehere me duket e pabesueshme qe nje cope hapesire prej vetem 12m2 te mbaje ekonomine e nje familie te tere, por kjo eshte e vertete jo vetem per E. por edhe per shume te tjere si ajo.

Ai nuk punon prej vitesh. Diten e shtyn duke pire, duke i bere roje se shoqes ne dyqan se mos ngaterrohet me ndonje mashkull tjeter, duke pire, duke i kerkuar llogari se shoqes se perse foli me ate tipin me aq dashamiresi, duke pire prape, duke ndjekur nga pas te bijen se mos e ngacmon ndonjenjeri, dhe perseri pi. Ne mbremje, kur e shoqja e lodhur dhe e rraskapitur kthehet ne shtepi, fillon gjyqi i madh qe jo rralle here perfundon me demonstrime thikash te mprehta, me sy te llahtarisur te femijeve qe i dalin ne mbrojtje se emes, me policine tek dera.

Dikur ishin te lumtur, shume te lumtur. Pa alkol, pa thika, pa sherre e shamata. Tek e sheh E. aq te permbajtur, paqesore dhe te dashur pas nje termeti te tille, te krijohet nje respekt i madh. E. eshte nje grua e mrekullueshme, e forte, e duruar. Edhe pas vite te tera te nje jete te tille i rri te shoqit prane dhe mundohet te gjeje me te gjuhen e komunikimit. Perpiqet te shpetoje ate qe ka mbetur: Iluzionin e nje dashurie te madhe.

E. nuk eshte e vetmja femer qe i duhet te perballohet me perqindjet e larta te alkoholit ne gjakun e burrit te saj. Alkolizmi eshte shnderruar ne nje gangrene te madhe qe shume e shohin, shume e provojne ne kurriz por askush nuk flet per te. "Me ke te flasesh? - pyet E. - secili ka problemet e tij. - Dhe ja fole, cfare zgjidhe? Kthehesh ne shtepi dhe problemi eshte prape aty. Te ndahesh, merr ne qafe familjen dhe femijet. Dhe, qe ta them sinqerisht, me ka ardhur aty ku nuk mban me, por prape me mban shpresa se, kushedi, mrekullia ndodh."

T., rreth te 65ve, e kupton E. shume mire. I shoqi i saj, dikur nje burokrat i nderuar, nuk arriti ta perballonte kthesen e madhe te tranzicionit dhe perfundoi tek alkoholi. "Me vinte turp nga shoqeria, - rrefen ajo, - kur e shihja te katandisur ne ate dite. Me beso, nuk te genjej, vinte ne shtepi i dehur, i villte te tera ne nje kove dhe pastaj e merrte koven dhe e pinte perseri. Ku katandiset njeriu. Une ne kete moshe nuk ja dilja dot me. Nuk e kisha me fuqine dhe as nervat. Njeriu plaket dhe kerkon qetesine, ne u plakem dhe gjetem problemet. Por me vinte edhe per te shume keq: Punoi nje jete te tere dhe nuk ja pa hairin." T. e gjeti zgjidhjen vete dhe ndan sekretin e kesaj zgjidhje vetem me dy tre vete. Dhe me ndergjegjen e saj. "Nuk e di, - thote, - ne se kam bere mire apo keq. Por ai nuk pi me. Zoti le te me ndeshkoje, po pata bere keq."

T. i keshillon E. zgjidhjen e saj sekrete. Por si T., ashtu edhe E., e dine qe ky eshte nje sekret qe ndahet, pa e ditur, nga shume gra qe perpiqen te luajne gurin e fundit per te ruajtur familjet nga shkaterrimi i plote. Eshte nje zgjidhje qe e blejne fshehurazi tek ndonje farmaciste mikeshe, dhe e heshin me pika 3 here ne dite ne ushqimin e burrave qe t'ua neverisi alkoholin. Eshte sekrete sepse mund te jete e rrezikshme per jeten e burrave te tyre, sidomos ne se ilaci nuk funksionon dhe ata vazhdojne te pijne alkol. Eshte sekrete sepse burrat e tyre nuk duan te bashkepunojne me grate dhe nuk lejojne perdorimin legal dhe te kontrolluar nga mjeku te ketij ilaci. Dhe ne keto kushte, ne rast se dicka e rende ndodh, keto gra e mbajne dhe e vuajne kete sekret deri ne fund te jetes se tyre.

E. sheh te shoqin tek gerhet ne krevat, barkun e tij te madh, ndjen avullin e alkolit ne dhomen e sapoajrosur, prek shishen e ilacit me duart qe i dridhen, ulet tek cepi i krevatit dhe kerkon te marri nje vendim. Nje vendim te veshtire. Cfare do ju thote femijeve ne se tragjedia ndodh? Si do te mund te jetoje me peshen e nje tragjedie jeten e saj ndoshta akoma te gjate? Por, nese ilaci funksionon, ajo do te rigjeje bashkeshortin, femijet babain, prinderit djalin dhe shoqeria shokun. Ai vete do rigjeje deshiren per te jetuar dhe punuar. E. eshte e lodhur, shume e lodhur. Fsheh shishen diku ne nje cep te nje syrtari, shtrihet ne krevat dhe mbyll syte. "Neser, - thote duke peshperitur, - neser". Ndoshta.

Copyright Selfmaderadio

Fjalori i adoleshenteve te sotem

Larg atdheut, larg gjuhes. Kjo mund te ishte nje tjeter aksiome. E di qe shume nuk do pajtohen me te. E, megjithate, ka dicka te vertete ne te. Gjuha qe kemi marre me vete eshte gjuha qe eshte perdorur ne ate moment kohe qe ne jemi larguar. Por, gjuha ecen, evoluon dhe ben qe shume fjale te nderrojne kuptim. Sidomos tek brezat e rinj, adoleshentet. Dikur, kur ishim adoleshente, edhe ne kemi luajtur me gjuhen dhe e kemi transformuar ate duke lene aty gjurmet tona. Shpesh keto gjurme i ndeshim neper forume dhe blogje sibernetike. Por, cfare bejne adoleshentet e sotem me gjuhen? Hidhini nje sy fjalorthit te meposhtem dhe shikojeni vete. (Fjalorthi eshte marre dikur, diku ne nje te perditshme shqiptare)

1200-sh – spiun, person që nuk mban sekretin, i bindur ndaj më të mëdhenjve - Më përjashtuan nga shkolla sepse një 1200-sh i tha drejtorit për mua.
zogule – vajzë simpatike, e vogël - Do rritesh zogule, ku do shkosh nga ne do vish.
bush – njeri negativ - Po të jenë të gjithë si puna jote, bushra, ne duhet të vdesim.
lac – djalë që do të duket si i fortë - Ai është lac, fryhet kot së koti.
të zinjtë – policat - Të kesh kujdes nga të zinjtë se po të hodhën në dorë ta ndërruan fenë.
aerodrom – djalë pa, ose me pak flokë - Ia more dhe Rinasit, të është bërë koka pistë aerodromi.
drejtor i zyrës – drejtori i shkollës, zyrë sërish me kuptimin banjë - Jepi të fala drejtorit të zyrës dhe thuaji të na shuaj m. –të.
pompë – zemra - Ia dha pompa rock ‘n‘ roll sa e pa, e kupton.
elektrodë – cigare të holla - Kam nja ca elektroda se ato të tjerat s‘i duroj dot fare.
e zezë, kërp, bixh – hashash - Ishim në shpi, nisëm të zezën, u bë oxhak brenda s‘merrje dot frymë.
kuçedra – mësuese - Ajo kuçedra e letërsisë është njeri i mirë.
bordellacion – shkollë - Po shkoj pak në burdellacion, të marr librat e do iki.
borzilok – djalë pa personalitet, i urtë, peshkop - Këta borzilokët të rrinë në bankë të parë e të mos ia bëjnë gëk.
kthesa e Kamzës – vajza me këmbë jo të drejta - Më mirë të mos dalësh nga shtëpia kur je si Kthesa e Kamzës.
pantera – femrat e bëshme, seksi - Një panterë si kjo të kisha e s‘doja gjë tjetër.
e palosa – e bëra për vete, e përvetësova - Iku dhe ajo, e palosa, më pranoi përfundimisht.
Bazut – i zgjuar - E kapi që do t‘i fusja golin, ia bëftë Zoti hallall bazutit.
Dak - çun me norma – djalë i respektueshëm nga shoqëria - Ai është çun me norma, nuk e lë asnjëherë shoqërinë në baltë.
Bundra – vajzë e përdalë, prostitutë - Ajo duket që është bundër që nga mënyra se si sheh.
Levë – djalë i fuqishëm - Mos u merr me atë. Nuk e sheh që është levë.
Porcion njeriu – njeri trupvogël - Atje ku ka këmbët ka dhe kokën, porcion njeriu domethënë.
Trampolino – njeri mendjelehtë - Ai është trampolino, një herë është pro e një herë kundër.
Shtatë penxhere – burg - Kur të vizitosh shtatë penxheret atëherë flasim për jetën bashkë.
Universitet pa mungesa – burg - Nëse do të jesh rehat ik në universitetin pa mungesa të mësosh mirë.
Bombë, granatë – cigare e rëndë, puro - Më jep një bombë (granatë) se më kanë mbetur vetëm ca elektroda.
Hudhër – çëmçakëz - Më jep një hudhër se mbaj erë duhan.
Panatallona me ajërosje – pantallona me pjesë të rrjepura - I paske marrë me ajërosje të të ftohen pjesët.
TDF – kuptimi origjinal: të dua fort, të dashuroj fuqishëm, përdoret: të dhj... fenë - Ia DF atij kokrrës.
Hallat nga Amerika – periodat - Më kanë ardhë hallat nga Amerika, ndaj nuk vij dot për në det.
Lëvizës – makinë - Kam ndërmend të marr një lëvizës, se me këmbë nuk behet fjalë të vij.
Rrugë boshe- masturbim - Na ra keq fati dje me panterën, prapë morëm rrugën boshe.
Parkingu i vjetër- rikthimi tek e ish e dashura - Nuk ka si parkingu i vjetër, ngado të shkosh aty do kthehesh.
Mësimore - prostitutë - Ajo është e mirë, por për mësimore jo më shumë.
Kuti votimi - prostitutë- Mos shko me atë, është bërë si kuti votimi
Tribale - femër moderne me tatuazhe - Mua më pëlqejnë tribalet, mbushur trupi me tatuazh.
Bërthamë e thyer- zyshat dhe vajzat e kaluara në moshë - Ajo mund të ketë qënë tribale dikur, por sot është bërthamë e thyer.

Your man - Our man: Alwyn's confession for Selfmaderadio

Blogu "Our man in Tirana" eshte nje nga blogjet per Shqiperine me interesante. Autori eshte Alwyn, nje irlandez qe jeton perkohesisht ne Tirane. Me stilin e tij, me temat qe sjell, me balancen e mrekullueshme qe mban midis kritikes dhe admirimit, Our man in Tirana, eshte bere nje nga adresat me te dashura ne Internet per vete shqiptaret. Me poshte eshte nje interviste e Selfmaderadios me Ourmanintirana, e botuar ne anglisht. Lexim te mbare.


I always find it difficult to come up with a good name for a blog. Most are either very dull or merely descriptive. When I was trying to think of a title ourmanintirana was a very obvious one - it's a play on the title of a famous novel by the English writer Graham Greene. His novel 'Our Man in Havana' is set in pre-Castro Cuba and features a vacuum cleaner salesman who is having trouble making enough money to keep his daughter happy. So he agrees to become a spy for the British secret service. But instead of recruiting other spies, he just makes everything up and this impresses his superiors. It also impresses other foreign intelligent agencies who start trying to catch him and to kill off his 'spies'. Its a very funny and satirical story. Having said all that, there is no deeper significance to the name of the blog than the fact that I liked the play on words. In case anyone is concerned, I'm not a spy and I don't sell vacuum cleaners.

I originally started the blog to keep friends and family back home up to date with what I am doing here and what it is like here. I suppose those people were the original 'our' of the name. It seems though that over the months I have been doing this there has been a change in the audience. From the comments I get and from the tracker information I keep it seems that the majority of people reading the blog are Albanians - mostly expat Albanians. For them I am reluctant to consider myself 'our' man since I am a newcomer to this place. So I am not sure who I write for anymore. I think that I have changed the nature of the postings since I have come to realise that it is being read by Albanian expats - but not in a conscious way. I think it is just in the back of my mind as I think of things to write about. I have also tried to develop the title as my persona while here - partly for consistency and partly out of a desire to maintain general anonymity.

I am of course very flattered that so many people from Albania read what I have to say and are sufficiently happy with my perspective that the come back to read more. It is also though a little frightening since it is so easy to get things wrong or to cause offence. Coming from Northern Ireland and having read many prejudiced and biased things about my own city of Belfast, I know how annoying and frustrating it is when people who don't really understand a place or its people or its history start making pronouncements. I also understand that, even when some of the things being said are true, it is more difficult to hear it from outsiders, whose own societies may not be that wonderful either.

There are of course many things that frustrate me or make me angry, but I don't think it is good to blog when you are angry. Some reflection makes for a better posting. I do not agree that the best thing about blogs is their 'honesty' or 'rawness'. These are often just excuses for prejudice or bad manners, so I try to present my experiences here as fairly as I can. I realise that there will always be occasions when people are still upset by them, but I do not go out of my way to cause offence and do not enjoy it when people are offended. My goal is to understand and to record my experiences of life here and to make those available for other people.

I do largely try to avoid discussing politics because even though I do find it interesting I do not think I know enough about the politics of the country to speak with any confidence. In the same way I have not written much about religion, though I hope to do so soon. I can claim a little more understanding here, both as a practising Christian and as a student of Theology and Philosophy of Religion. Despite these omissions I hope that the blog posting taken together do convey a reasonably rounded picture of life in Tirana and to a lesser extent Albania.

What do I do besides blogging? Not much. I read a lot, walk the city, drink coffee, play football, walk in the park etc. I am not working here, though I would like to be. I am here because my wife's company sent her here on a two year contract. We arrived in October last year so we have about one more year to go. On my age you are about 20 years out - if you think I am 25 from my blog then either I am youthful or immature - I will choose to see it as youthful and be flattered.

Thank you, Alwyn

Jete Plazhi - Nje reportazh (pjesa e trete)

Mbasdite nisem me tim ate per vrap anes bregut. Vrapi me tim ate eshte nje ritual qe e kultivojme qe kur s'mbahet mend. Dikur, une isha akoma femije, ime ate me zgjonte ne oren gjashte te mengjesit dhe niseshim me vrap per ne Golem. Vraponim te dy me entuziazem midis dhjeterave te njerezve qe preferonin te shetisnin ne ate ore per te thithur jodin e detit. Kur mberrinim prape ne kabine ishte bere gati tete e mengjezit dhe, pervecse mengjesit te shtruar ne tavoline, na priste edhe fytyra e nevrikosur e mamase. "Ja more shpirtin, eshte akoma femije, perse nuk e le te fleje si gjithe femijet e tjere" - ishin fjale qe perseriteshin cdo dite e cdo vit, derisa nuk isha me femije. Por une femija ndihesha shume krenare qe vrapoja krah-per krah me tim ate, ndihesha shume krenare qe ai me afronte ne boten e tij te te rriturve. Ne menyre te vecante, notimi pas vrapit ishte pjesa qe me bente me shume krenare. Sepse ne ate ore te dites kishte vetem te rritur qe guxonin t'i hynin detit te ftohte me not. Dhe une. "Avash -avash, - me thoshte im ate - lagi ne fillim kembet dhe duart, lagi mire, pastaj futu pak me thelle ne uje deri te gjuri dhe lag barkun dhe kurrizin, futu edhe pak me thelle dhe tani fute te gjithe trupin ne uje. Tani le te shkojme tek bregu i dyte dhe bejme pak not." Dhe niseshim per tek bregu i dyte dhe notonim per disa qindra metra. Une me njeren dore tek supi i tij.

Zakonisht, trupi im i imet e perballonte kete lloj rituali per tre dite. Diten e katert dorezohej. Temperature dhe dhimbje grykesh. Mamaja ndihej e konfirmuar ne friken e saj ndersa babai mundohej t'i shpjegonte se shkak per temperaturen ishte ndryshimi i regjimit tim dhe jo sporti. Pjesen tjeter te pushimeve detyroheshim ta zhvendosnim ritualin tone mbasdite per t'i bere qejfin mamase dhe per te shmangur sherret e panevojshme.

Nisemi per vrap me nje ritem shume te ngadalte. Im ate nuk eshte me i ri, por edhe une nuk jam ne ndonje forme te mire sportive. Shpejtesia e ulet na lejon te flasim. Flasim per kohet e shkuara ne plazh, per ndertesat e reja, per plazhistet, per te afermit. Shume gjera kane ndryshuar ne plazh, dhe mua me kap pak pikellimi. Ndihem e huaj, fare anonime, ne nje vend ku jam rritur dhe ku dikur takoja ne cdo meter nje te njohur. Por pikerisht atehere kur mbaroi psheretima ime, syte m'u fiksuan ne nje fytyre qe m'u duk e njohur. Nje burre tek te 30tat po ju fliste dy vajzave te tija te vogla dhe shume energjetike qe te mos grindeshin e t'i flisnin njera-tjetres me respekt. Ja bej tim eti me koke nga i njohuri i panjohur dhe ndalojme. Perpiqemi te rikujtojme. Perpiqemi prape dhe me ne fund kemi nje kandidat. Im ate i afrohet dhe e pyet: "Ju jeni filani?" Pergjigja eshte pozitive dhe reaksioni yne eksitues. I tregojme kush jemi dhe e kaluara na behet prape shume e afert. Fillojme pyesim me shpejtesi dhe pyetje te shkurtra e te coroditura. Ai jeton ne Austri, me gruan austriake dhe dy vajzat. Vijne pervit ne Shqiperi dhe kultivojne ritualet e femijerise se tij. Gruaja e tij austriake na dhuron nje buzeqeshje te madhe dhe pohon me koke rrefimin e tij. Jo, shoqja ime e femijerise nuk jeton me me vellain e tij. Per fat te keq. Ai u perpoq shume, por nuk funksionoi, te dy e kishin ndare mendjen. I vellai bashkejeton tani me nje grua tjeter. Edhe ajo, bashkejeton me dike tjeter.

Mesimi i ketij lajmi te ri sikur na i hoqi entuziazmin e takimit dhe pas pak vazhduam vrapin tone. Ne heshtje. Secili duke reflektuar mbi te rene e sapomesuar sipas menyres se tij. Kthehemi tek cadrat tona. I them mamase se ke kisha takuar dhe prita ne heshtjen pyetjen e saj: Cfare behet M.?

M. eshte nje nga te paktat mikesha te mia. Njihemi bashke qe ne klasen e pare. Prinderit e saj diplomate ishin gjithmone ne nje vend te Evropes, dhe ajo jetonte me gjysherit. Prinderit i vizitonte cdo vere dhe ne, femijeve te tjere, na dukej sikur ajo jetonte ne nje bote tjeter, ne boten e perrallave. M. iku jashte shtetit. M. u kthye nga jashte shtetit. M. kishte veshur nje pale kepuce te bukura. Ua, sa bukur vishet M. E, po pse mos vishet M. bukur? Po ty, te ka sjelle ndonje gje? Cfare te solli M.? Ua, lum si ti qe e ke shoqe. Keto ishin komentet e rendomta te cdo vere, kur M. merrte aeroplanin per tek prinderit apo per t'u kthyer. M. nuk me sillte dhurata edhe pse une isha e vetmja shoqe e saj. Por kjo ishte e parendesishme sepse M. me tregonte se si ishte jashte shtetit dhe cfare benin e si jetonin atje. Njehere me tregoi se e kishte fiksim te merrte nga aeroplani lugen, pirunin dhe thiken. I kishte grumbulluar te gjitha luget, pirunjte dhe thikat e gjithe udhetimeve te saj, vit per vit. Nuk e dinte as vete se perse e bente nje gje te tille. Dikur na ndau shkolla. Une bera gjimnazin kurse ajo nje shkolle profesionale. Eksperiencat tona ne jete u bikotomizuan dhe moren drejtime te ndryshme. Une ngela vajza naive e librave, ajo u be vajza qe dinte se c'ishte jeta dhe si funksiononte ajo jashte librave. I shkruanim njera-tjetres dhe takoheshim kur kishim mundesi. Kur takoheshim me tregonte ngjarje qe per mua tingelllonin te trilluara, por prape shume kurioze. Ne nje fare menyre ajo ishte per mua lidhja me realitetin. Dhe pavaresisht naivitetit tim, por ndoshta edhe per kete, une isha nje nga njerezit qe ajo ju rrefente sekretet e saj. Keshtu, ate dite shtatori, me tregoi gati duke peshperitur se ishte njohur me A., se ishin marrezisht te dashuruar, se kishin bere nje altar te vogel me qirinj dhe i kishin premtuar njeri-tjetrit dashuri te perjetshme. Me tregoi se ai vinte nga nje familje nepunesish dhe i jati ishte funksionar partie. Se prinderit e saj nuk donin t'ja dinin per ate djale dhe per familjen e tij. Se mamaja e saj i kishte thene se ai nuk eshte i seres sone. Se mikesha e mamase i kishte thene se do ta benin te bukur dhe kur te shkonte ne plazh t'ja merrte mendjen djalit X, qe vinte nga familje e pasur dhe intelektuale. Se pasi ajo ju premtonte prinderve se do degjonte keshillat e tyre, shkonte takonte A. dhe benin dashuri si te ishte dita e tyre e fundit. Se mbas cdo takimi i premtonte vetes se pa A. ajo nuk do jetonte me.